Op 10 december was de voltallige legertop te gast in het Texaanse Fort Worth, samen met premier Alexander De Croo. Ze bezochten er de één kilometer lange productiehallen van vliegtuigbouwer Lockheed Martin, waar onder meer de F-35 wordt geassembleerd. Diezelfde avond volgde de officiële voorstelling van FL-001, de eerste Belgische F-35. Opvallend afwezig was minister van Defensie Ludivine Dedonder.
“Het contract van de eeuw”, zo wordt het F-35-dossier ook wel genoemd. De aankoop van 34 F-35’s ging gepaard met een initiële kostprijs van 3,8 miljard euro, en een totale waarde van om en bij de 10 miljard euro, verspreid over de komende veertig jaar. Kortom, een dossier waarin elke stap wel belangrijk is, van het snijden van het staal tot de eerste touchdown op Belgische bodem.
Dat werd ook snel duidelijk toen de eerste foto’s verschenen van de voorstelling van FL-001, de eerste Belgische F-35 die op 10 december van de band rolde. Op de foto poseerde premier Alexander De Croo (Open Vld), naast onder meer admiraal Michel Hofman, de stafchef van de Belgische Defensie, generaal-majoor Thierry Dupont, commandant van de Belgische Luchtcomponent, vice-stafchef Frederik Vansina en Frédéric Goetynck, de chef van de dienst Material Resources. Heel wat sterren en strepen op de foto, maar geen minister van Defensie: Ludivine Dedonder (PS) was de opvallende afwezige. Ook op de sociale media van Dedonder bleef het opmerkelijk stil: geen post, zelfs geen repost van de X-berichten van De Croo, Defensie, de Luchtcomponent of Lockheed Martin. De voorstelling van de F-35 leek even een onbeduidende activiteit.
Kamerlid Peter Buysrogge (N-VA), voorzitter van de Commissie Landsverdediging, stelde zich in de parlementaire vergadering van 13 december de vraag of Dedonder wel aanwezig was in de VS, of waarom ze dat niet was. Een duidelijk antwoord kwam er niet. “Ik was niet aanwezig zoals u kon vaststellen”, zo antwoordde Dedonder in haar repliek.
Kerstmarkt openen?
“De roll-out betrof het einde van de productie van het eerste Belgische toestel. Mijn aandacht gaat naar de levering van de eerste operationele toestellen, met de laatste versie van de software, in 2025, en de vorming van het personeel”, zo verklaarde ze vervolgens; een uitspraak die na navraag ook opnieuw werd benadrukt door het kabinet van de minister. Normaal gezien is Dedonder in 2025 geen minister meer, maar “ik hoop dat ik toch zal uitgenodigd worden”, zei ze daarover zelf.
Een bron die wel aanwezig was in Fort Worth wou meer kwijt over de afwezigheid van Dedonder: “Het is zo dat Lockheed Martin de uitnodiging eerst naar het ministerie van Defensie stuurde. Toen daar een negatief antwoord kwam, kreeg de premier de vraag of hij aanwezig wou zijn”, duidt hij dat de minister wel degelijk een uitnodiging kreeg. “Ik vermoed dat er een zekere vorm van pacifisme heerst binnen de PS of bij de minister, waarbij het niet ideaal is om op de foto te staan met militair materieel, dat mensen kan doden”, vertelt hij er bij.
Een andere bron vertelt dan weer dat Dedonder in België bleef om de kerstmarkt in haar thuisstad Doornik te openen, de stad waar haar partner Paul-Olivier Delannois (PS), burgemeester is. “De verkiezingcampagnes zullen gestart zijn?”, stelde de topofficier daarover. Dat lijkt alvast te kloppen met de sociale media van Dedonder. Geen Facebookbericht over de F-35 op 10 december, maar wel een warme oproep om af te zakken naar de kerstmarkt van Doornik. “De activiteiten zijn talrijk”, schrijft Dedonder bij een foto met haar echtgenoot op de kerstmarkt.
Niet enkel hier
Opvallend is dat er forse gelijkenissen te trekken zijn met Nederland. Dat kreeg op 31 januari 2019 de sleutels van de eerste F-35 in ontvangst van Lockheed Martin. Aanwezig waren defensie-toplui, industriëlen, journalisten en zelfs het orkest van de Koninklijke Luchtmacht. Afwezig was toenmalig minister van Defensie Ank Bijleveld; minister voor Economische Zaken Mona Keijzer was er wel.
Haar afwezigheid leek te maken hebben met het feit dat de Nederlandse regering en legertop op dat moment de aankoop van extra toestellen te willen. Nederland bestelde 37 stuks; 15 te weinig om aan de NAVO-doelstelling te voldoen. Alleen, Bijleveld voorzag daar geen extra budget voor. “Bleef Bijleveld daarom weg”, suggereerde het Nederlands Dagblad.
Uiteindelijk werd beslist om de totale aankoop te verhogen tot 52 toestellen, in lijn met de NAVO-doelen. Ook in België zullen de debatten vroeg of laat opnieuw moeten worden geopend: het land koopt 34 F-35’s, eigenlijk 14 te weinig om te voldoen aan de NAVO-doelstelling van 45 tot 48 stuks. In Fort Worth zette De Croo daar alvast de deur voor op een kier. Een onmiddellijke aankoop van extra toestellen komt er niet, maar “we zullen de analyse moeten maken”, tekende De Tijd op.
Defensie-blog 
Plaats een reactie